HET IS OOK VAN MIJ. ECHT!

Als je een samen een kind krijgt verandert automatisch de samenstelling van je gezin. Dat betekent dat er ook juridisch wat zaken moeten worden geregeld, zodat je daar later geen gedonder mee krijgt. Het kan geen kwaad even stil te staan bij erkennen, aangifte doen en ouderlijk gezag.

Erkenning
Als je niet getrouwd bent, of geen geregistreerd partner bent, moet je als vader de vrucht – dat is de officiële benaming – al voor de geboorte erkennen bij de gemeente. Dat kan op elk mogelijk moment tijdens de zwangerschap, al is het handig dit pas na twaalf weken te doen, omdat de kans dat het misgaat dan aanzienlijk verlaagd is. Door de vrucht te erkennen geven de aanstaande moeder en jij aan dat jullie het er behoorlijk over eens zijn dat jij de vader bent. Bij het erkennen geef je ook aan welke naam het kind krijgt. Achternaam welteverstaan, want de voornaam of namen geef je pas door bij de aangifte, binnen drie werkdagen na de geboorte. 

Vandaag de dag krijgt het gros van de kinderen nog steeds de achternaam van de vader, maar dat hoeft natuurlijk niet. Er zijn duidelijke regels voor naamgeving in Nederland: het staat jullie vrij welke achternaam je kind zal dragen. Heb je geen zin om samen die keuze te maken, dan wordt dat wel door de wet gedaan. Wanneer je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, dan krijgt het kind automatisch de achternaam van de vader. Je hoeft je kind dan ook niet van tevoren te erkennen. Ben je niet getrouwd en geen geregistreerd partner, dan krijgt het kind automatisch de naam van de moeder. De naam van beide ouders aannemen, zoals gebruikelijk in bijvoorbeeld Spanje en op Aruba, is in Nederland (nog) niet mogelijk. Je ene kind moeders naam geven en een volgend kind vaders naam behoort helaas niet tot de mogelijkheden: als je kiest voor een achternaam, of dat nu die van jou of je vrouw is, zal de rest van je kroost verplicht dezelfde naam dragen.

Kies je bij het erkennen voor jouw naam, onderschat ook niet dat het voor de aanstaande moeder een ingrijpende keuze is, die ze maakt in een tijd dat de hormonen door haar lijf gieren. Vanaf dat moment staat zwart-op-wit welke naam het kind krijgt en je krijgt een formulier mee, dat je weer nodig hebt als je aangifte doet van de geboorte van je kind. Bewaar het dus goed.

Aangifte doen
Binnen drie werkdagen na de geboorte moet je je kind ‘aangeven’ bij de gemeente. Dat kan de moeder overigens ook zelf doen. De regel is: degene die het kind aangeeft moet aanwezig zijn geweest bij de bevalling. Als dat geen familielid is, en de moeder is niet in staat om het zelf te doen, dan is het de verloskundige die naar het gemeentehuis gaat.

Check van tevoren of je bij jouw gemeente een afspraak moet maken om aangifte te doen. Wat je meeneemt is je paspoort en het erkenningsformulier. Je loopt naar de balie, zegt dat je aangifte komt doen en iedereen is vrolijk en blij. Aangifte doe je in de gemeente waar je kind geboren wordt. Woon je in Groningen, maar ben je rond de uitgerekende datum in Maastricht, waar je geliefde weeën krijgt, naar het ziekenhuis gaat en bevalt, dan geef je je kind dus aan in Maastricht.
Er rust een gigantische verantwoordelijkheid op je als je aangifte doet van de geboorte van je kind. De namen die je dan doorgeeft aan de gemeenteambtenaar, zijn de namen die het kind de rest van zijn leven zal hebben. Het kan dus geen kwaad het formulier een paar keer extra te checken voordat je er definitief je handtekening onder zet.

Ouderlijk gezag
Je kind is erkend, het is geboren (je was er hoogstwaarschijnlijk bij) en je hebt aangifte gedaan. Je bent natuurlijk een apetrotse vader. Biologisch bevind je je op de top van je kunnen, maar juridisch gezien ben je nog helemaal niets. Als je wilt dat je volgens de rechterlijke macht ook daadwerkelijk wat over je eigen kind te zeggen hebt, zul je ook nog ouderlijk gezag moeten aanvragen. Dit geldt overigens alleen als je ongehuwd bent of geen geregistreerd partner bent. Ouderlijk gezag aanvragen kan online via rechtspraak.nl en pas nadat je het kind hebt aangegeven en nadat het een Burger Service Nummer (BSN) heeft gekregen.

Heb je dat gedaan: dan doe je pas echt mee en kun je met recht zeggen dat je ook juridisch de vader van de pasgeborene bent.