Een (baby)hapje koken!

‘Wist je dat het ontwikkelen van smaak al in de baarmoeder begint? En dat je je baby nu al kunt helpen een goede en gezonde eter te worden? Nog voor de eerste hapjes liggen al er al mooie kansen waarmee je je baby gezond leert eten.’

We dromen er allemaal van, een kindje dat alles lust. Gezellige etentjes met je gezin waarin je samen plezier hebt. Je geen zorgen hoeven maken of je baby wel genoeg binnenkrijgt of ellenlange discussies voeren omdat je kleintje zijn groenten niet wil eten.
Helaas is de praktijk vaak anders, nog geen 50% van de kinderen eet genoeg groenten en fruit per dag, obesitas en overgewicht nemen toe en je hebt vast wel eens vrienden gehoord over strijd aan tafel met hun kleintje.

De eerste 1000 dagen van een baby (van het moment van conceptie totdat een kind ongeveer 2 jaar is) worden als erg belangrijk gezien voor zowel de ontwikkeling van je kind. En specifiek voor de smaakontwikkeling. De producten die tijdens deze periode veel geproefd worden hebben invloed op welke smaken je baby de rest van zijn leven lekker vindt en ook welke smaken hij dus met plezier zal gaan eten. Hoe fijn is het als jij kunt stimuleren dat de gezonde keuze de lekkere keuze zal worden?
Een baby krijgt in de baarmoeder al de kans om met de moeder mee te proeven. Wat een vrouw eet tijdens de zwangerschap wordt opgenomen door het lichaam. Het vruchtwater gaat zodoende smaken naar wat de moeder gegeten heeft. Als een vrouw na de zwangerschap borstvoeding geeft, dan proeft de baby ook mee. De smaak van de melk verandert namelijk naar aanleiding van wat de moeder heeft gegeten. En wat is het effect van dat mee proeven voor je baby? Een smaak vaker proeven zorgt ervoor dat je baby die smaak steeds lekkerder gaat vinden. Nu dus de vraag aan jullie: aan welke smaken wil je dat jullie baby went? 
Herhaling van smaken is nuttig om je baby smaken te leren kennen en waarderen. Maar een baby hoeft niet aan alle smaken te wennen. Er zijn twee smaken die een baby sowieso lekker vindt; de aangeboren smaakvoorkeuren noemen we dat. De eerste smaakvoorkeur is zoet, handig! Want de melk die je baby hard nodig heeft na de geboorte is zoet. De tweede smaak waar baby’s al bij de geboorte dol op zijn is (de minder bekende smaak) umami. Umami is de smaak die producten hun hartige karakter geeft. Denk daarbij aan paddenstoelen, tomaten en oude kaas. Als je baby rond de 4 maanden is, komt er een derde voorkeurssmaak bij, namelijk zout. Van deze drie smaken zal je baby hoogstwaarschijnlijk smullen. Van zout mag je baby overigens niet te veel binnenkrijgen, te veel zout kunnen de nieren van je baby niet goed verwerken. Voeg daarom nooit zout toe aan een babyhapje. 

 
De twee grootste voorspellers om te zeggen of baby’s een smaak lekker vinden zijn zoetheid en bekendheid. Dit betekent dus dat smaakvoorkeuren wel aangeboren zijn, maar dat ze ook zeker te beïnvloeden zijn door iets vaak te proeven.
Er zijn twee smaken die je baby echt moet leren eten, daar ligt niet automatisch de voorkeur. Dit zijn de smaken zuur en bitter: superbelangrijke smaken in een gezond eetpatroon, want juist die twee smaken komen veel voor in groenten en fruit. Groenten bevatten doorgaans veel bitterheid, en fruit veel zuren. Het maakt dus niet uit of je baby nog in de buik zit, alleen melk drinkt of al hapjes krijgt: het zijn allemaal belangrijke momenten om je baby gezond te leren eten. Als een zwangere of borstvoedende vrouw veel groenten en fruit eet, went de baby hier al meteen aan. Dat heeft effect op hoe vaak een baby een smaak proeft, en dus ook op lekker je baby het zal vinden.

Babyhapjes
Als je baby tussen de 4 en 6 maanden is, mag hij zijn eerste hapje gaan eten. Dat is een mooi moment. Bereid je voor op gekke gezichtjes, schattige geluidjes en veel geknoei.
De eerste hapjes maak je bij voorkeur van groenten en deze pureer je helemaal glad. Je baby heeft tijd nodig om aan de bittere smaak van groenten te wennen, daarom zijn groenten goed om vanaf het begin mee te oefenen. Om je baby aan de individuele smaken te laten wennen is het belangrijk dat de eerste hapjes pure smaken zijn en geen gemengde hapjes. Als de individuele groentesmaken goed gaan, kun je uitbreiden door smaken te combineren en daarnaast ook fruithapjes te gaan geven.
Bij de eerste hapjes gaat het echt om het oefenen met smaak en eten. De ene baby vindt dit leuker en makkelijker dan de ander. Geef je baby de tijd die hij nodig heeft en zorg ervoor dat het eten een rustig en gezellig momentje is.
Tot 6 maanden is melk genoeg voor een goede ontwikkeling van je baby, de hapjes zijn puur en alleen om te oefenen en niet om te vullen. De hoeveelheid die je geeft is tot 6 maanden dus echt klein, slechts een paar theelepeltjes. We noemen deze hapjes daarom ook wel oefenhapjes. Je zal zien dat eten best moeilijk is voor je baby, aangezien die tot dan toe alleen nog maar gedronken heeft. Alles is nieuw voor je baby, dus eten ook. De structuur in zijn mond, een nieuwe smaak en van een lepel afhappen. Logisch dat dit wat oefening nodig heeft.
Na 6 maanden krijgen de hapjes steeds meer structuur en voeg je meer producten toe. Je baby mag nu veel meer producten eten, waar tot 6 maanden de focus echt lag op groenten en fruit, komen er nu ook producten bij zoals pasta of vis. Daarnaast kun je nu ook starten met het geven van stukjes die je baby zelf mag pakken en eten. Veel baby’s vinden het heel leuk om zelf de leiding te hebben en het eten echt te ontdekken met al hun zintuigen. Groenten zoals bloemkool of broccoli kun je makkelijk als stronkje aan je baby geven als deze goed gaar zijn. Je baby kan zo’n stronkje makkelijk in zijn hand houden en er zelf mee op ontdekkingstocht gaan. 

Zelf aan de kook!
Ik deel graag een recept met je voor een pastinaakhapje. Mijn oudste dochter Veere kreeg dit als eerste hapje. Toen ze 2 jaar was vroeg mijn broertje haar wat haar lievelingseten was. Iedereen verwachtte natuurlijk dat ze pannenkoeken of frietjes zou zeggen, maar nee hoor, Veere zei pastinaak. Mooi toch?

Recept pastinaakhapje
Met dit recept laat je je baby wennen aan de smaak van groenten, pastinaken zijn zowel zoet als bitter en dat is ideaal om te wennen aan de smaak van groenten.

Voor baby’s vanaf 4 maanden

Benodigdheden voor ongeveer 10 oefenhapjes
2 pastinaken
2 theelepels extra virgin olijfolie

Bereiden hapje
* Schil de pastinaken en snijd ze in stukjes.
* Zet een pan met water op het vuur. Stoom of kook de pastinaak in ongeveer 15 minuten gaar, prik er met een vork in om te controleren of ze goed gaar zijn geworden. De pastinaak moet zacht zijn.
* Giet de pastinaak af en bewaar het kookvocht (bijvoorbeeld met een vergiet op een andere pan).
* Pureer de pastinaak met een staafmixer of in een keukenmachine en voeg de olijfolie en een beetje kookvocht toe om het hapje dunner te maken. Voeg net zoveel kookvocht toe tot je de goede dikte van het hapje hebt. Controleer of de puree echt glad is en er geen stukjes meer inzitten. Pureer anders nog wat langer.

Invriezen hapje
Geef een klein gedeelte van de pastinaakpuree (10-20 gram) aan je baby en gebruik de rest om in te vriezen in een ijsblokjesvorm. Zo heb je altijd een zelfgemaakt hapje achter de hand als je geen tijd hebt om te koken voor je baby. In de vriezer blijft het hapje ongeveer 3 maanden goed.

Over Mama Roos Kookt
Roos Leufkens is moeder van drie gezonde dochters. Ze heeft een achtergrond in voeding, psychologie en onderwijs. Haar missie is baby’s en peuters een gezonde start te geven door middel van voeding. Op haar site Mamarooskookt.nl vind je recepten, podcasts en concrete tips die je helpen om je baby en peuter gezond te leren eten.

Wil je nog verder aan de slag met babyvoeding en je baby gezond leren eten? Roos geeft ook cursussen babyvoeding waaraan inmiddels ruim 1500 ouders deel hebben genomen. 
Ben je ook benieuwd hoe je je peuter gezond leert eten en hoe je het weer gezellig aan tafel krijgt? Dat leer je in de cursus Lekker Leren Eten voor peuters! Voor meer informatie, zie: www.mamarooskookt.nl