Borstvoeding doe je samen!

Als lactatiekundige houd ik me al 25 jaar bezig met gezinnen die problemen hebben met borstvoeding. Wat ik in het begin al wist, wordt nog steeds dagelijks bevestigd. Of een probleem oplosbaar is slechts voor een deel van mij afhankelijk. Het belangrijkste stuk wordt ingevuld door het netwerk en de support die de moeders wel of niet hebben. Het spreekt voor zich dat de partners vaak de hoofdrol spelen in het netwerk. Ook uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat moeders de rol van hun partner als de belangrijkste factor ervaren bij het slagen van hun borstvoeding. Des te vreemder dat de informatie nog altijd vaak gericht is op de moeders terwijl de vaders vaak de meeste informatie onthouden en veel ondersteunende taken vervullen. Bovendien ben je als vader net zo gebaat bij een gezonde blije baby als je vrouw. Investering in het goed voeden of aanmoedigen loont niet alleen maar draagt ook bij aan de band die jij met je baby gaat opbouwen. Je hoeft geen deskundige te zijn, maar enige kennis van zaken zal het leven met je baby er vast en zeker leuker op maken. Een vader die ik vroeg wat ik in dit artikel moest vermelden zei het volgende: ‘hoe meer je weet hoe leuker het wordt. Voetballen wordt ook pas leuk als je het spelletje snapt.’

Voorbereiding is het halve werk

• Volg samen een cursus bij een lactatiekundige in de zwangerschap. In een paar uur tijd heb je de belangrijkste informatie op een rij. 
• Overweeg een prenataal consult bij een lactatiekundige als er bijzondere omstandigheden zijn als bijvoorbeeld een borstoperatie of een eerdere negatieve ervaring met borstvoeding
• Bespreek samen met je vrouw welke wensen jullie hebben over de manier waarop jullie je baby willen gaan voeden. 

• Wees kritisch naar informatie die je online leest. De bronnen zijn niet altijd betrouwbaar of flink achterhaald.
• Leg je oor vast te luister bij andere vaders. Daar valt altijd van te leren.

De verwachting

De verwachting in onze maakbare samenleving is soms een groter probleem dan het probleem zelf. Een van de grootste misverstanden is dat borstvoeding vanwege het natuurlijke karakter vanzelf zou moeten gaan terwijl het heel gewoon is dat moeders, baby’s en vaders van alles moeten leren en er grote verschillen zijn in omstandigheden. Dat geldt niet alleen voor borstvoeding maar ook voor de zwangerschap en de bevalling. Het leren wat je baby nodig heeft is dus een natuurlijk gegeven. Dat is in het begin een hele puzzel maar wel een leuke. De steun en bevestiging die moeders en vaders daarbij nodig hebben is wereldwijd gelijk. Door de verwachting bij te stellen kijk je vooral naar wat past bij je persoonlijke situatie. Dat betekent dus ook dat borstvoeding niet iets is dat moet of voor iedereen het beste is. Het gaat vooral over het onderzoeken van de mogelijkheden en het maken van je eigen keuze. Het belangrijkste is dat je baby liefdevolle ouders heeft.

Vader David: ‘Ik had niet verwacht dat borstvoeding ook hard werken kan betekenen. Het was niet vanzelfsprekend voor mijn vroeggeboren dochter en mijn vriendin. Nu ik haar zie drinken met bolle wangetjes aan de borst was het de investering meer dan waard

Hoe weet je dat je baby goed drinkt?

•  Je baby zuigt actief en is wakker. Ze begint met korte zuigbewegingen en die veranderen in rustige regelmatige zuigbewegingen. Als de melkstroom afneemt wordt het zuigen oppervlakkig en wordt de baby slomer. Dit is het moment dat de baby gewisseld kan worden naar de andere borst
• Alhoewel vaak gevoed wordt op de klok kun je beter kijken naar de activiteit. Niet slapen aan tafel dus.
• Een jonge baby zal meestal 15 tot 30 minuten actief drinken
• Let erop dat de wangetjes en de kin tegen de borst aan liggen
• Het lijfje van de baby is naar de moeder toegedraaid
• Je baby plast en poept goed. Vooral poepen is een goede maatstaf.
• Je baby hoort 20-40 gram te groeien per dag vanaf de 3e dag na de geboorte

Tip: maak filmpjes en kijk er samen naar. Ook handig om met professionals te delen en te beoordelen

Tijd voor actie

Op tijd signaleren kan een hoop energie en problemen voorkomen. Als vader kun je problemen voorkomen door op tijd advies in te winnen bij een lactatiekundige of een andere professional. 1 op de 4 vrouwen stopt met borstvoeding binnen 4 weken. Dit is niet omdat ze dat van plan waren maar omdat er een probleem of onzekerheid was. In de meeste gevallen hebben zij niet de weg gevonden naar hulp die nodig was.

• Het voeden is pijnlijk. 
• Je baby valt vaak in slaap aan de borst
• Te veel of te weinig melk
• Het voeden is stressvol
• Je baby huilt veel 
• Je baby slaapt weinig en jullie dus ook

Een flesje moedermelk

Als je baby goed drinkt kun je al in de eerste weken af en toe een flesje geven als je dat wil. Voorwaarde is wel dat je vrouw kolft, omdat er anders een risico bestaat dat haar melkproductie terugloopt. Voor de meeste vrouwen is kolven gemakkelijk mits ze over een goed apparaat beschikken. Veel vaders geven een late avond of nachtvoeding zodat hun vrouw een paar uur extra kan slapen. Teamwork is de beste garantie voor wat meer slaap. Je baby heeft in de eerste maanden nachtvoedingen nodig. Beter om je daar mentaal op in te stellen en niet probeert met een dubbele portie je baby langer te laten slapen. Je baby zal door overvoeden eerder buikpijn krijgen en korter slapen dan langer. Het gaat dus gewoon om een goede verdeling samen.

• Zorg voor een flesje met een speen die niet te hard stroomt. De voeding hoort net als bij de borst 15-30 minuten te duren
• Nodig je baby uit. Streel eerst met de speen over de wangetjes en lipjes en wacht tot het mondje opengaat. Niet proppen dus. 
• Als je baby erg gulzig is neem dan korte pauzes tussendoor
• Neem tijd voor boertjes

Het hoeft niet gelijk te lukken

Het duurt gemiddeld zes weken voordat de baby en moeder helemaal volleerd zijn. Dit is ook de periode dat de vraag en aanbod in balans komen. Sommige baby’s en ouders leren snel en anderen hebben wat meer tijd nodig. Dat zal voor een deel ook afhangen van de bevalling, de leeftijd en de conditie van je baby. Stel dat je baby prematuur geboren wordt of als er andere complicaties zijn dan vraagt dat om een langere aanloop. Soms moet er eerst een tijdje gekolfd worden voordat een baby sterk genoeg is om aan de borst te drinken. Of de melk goed gaat stromen met een borstkolf maar ook aan de borst drinkt kun jij beïnvloeden door rustig te blijven en aan te moedigen. Een massage kan ook wonderen doen! Door tijd te geven en realistisch te zijn creëer je een draagvlak. 

Tips van vaders

• Als het niet goed gaat met de borstvoeding is het ook goed. Kunstvoeding is een  alternatief. Het belangrijkste is dat je baby groeit en bloeit.
• Respecteer de keuze van je partner, ook als zij geen borstvoeding wil geven
• Neem jouw deel voor de zorg van je baby. Je kunt van alles doen met je baby zoals knuffelen, spelen, samen douchen, dragen en wandelen en het allerbelangrijkste troosten. Daar zijn wij vaders vaak nog beter in dan moeders. Misschien wel omdat wij geen melk hebben. 
• Zorg voor rustige plek om te voeden en wees lief vooral tijdens de voeding. Daardoor stroomt de melk beter
• Zorg dat je vrouw goed en op tijd eet en drinkt. Zelfs midden in de nacht zal ze soms om eten vragen. Zet je hapjes vast klaar en zorg dat er bij elke borstvoeding een glas water klaar staat.
• Schrik niet als je vrouw in het begin veel huilt. Huilen is normaal bij volle borsten en helpt bij het stromen van de melk. Een arm om haar heen en een flinke tissues is alles wat je hoeft te doen
• Hou ongewenst bezoek buiten de deur en laat alleen echte vrienden toe die bijdragen in de feestvreugde door het brengen van een lekkere maaltijd of boodschappen. Zet de kookwekker op een kwartier..
• Laat de kraamverzorgende ook voor jou zorgen en doe ook een middagdutje 
• Neem je blote baby de eerste dagen veel op je blote buik. Daar wordt je allebei rustig van en je voelt je daardoor gemakkelijk wanneer hij honger krijgt
• Geef rust en vertrouwen
• Probeer je vrouw te ontlasten.
• Zorg voor een goed uitrusting. Bezuinig niet op een kolf. Als het kolven makkelijk gaat kun jij ook een flesje geven