Baby onderweg… en de seks dan?
‘De komst van een baby en vader worden, zet ook jouw seksualiteit op scherp. De seks die je voorheen had met je partner zal anders worden. Het vergt opnieuw ontdekken, loslaten, bewustzijn en moeite doen.’
Er komt een baby! Je wederhelft is zwanger en jij wordt vader. Alleen dat gegeven al kan verschillende gevoelens oproepen. Miljoenen tags als je het woord ‘zwanger’ googelt. Misschien heb je al veel gelezen over zwangerschap, geboorte en ouders worden. Wellicht heb je samen met jouw partner een cursus gedaan en ben je al mee geweest naar de verloskundige. Maar over intimiteit en seks tijdens de zwangerschap en na de bevalling is (nog) niet zoveel te vinden. Terwijl dit onderwerp veel stellen bezighoudt en er vaak zorgen over zijn. Hoe blijf je je senang voelen als het gaat om de intimiteit en seksualiteit in jullie relatie nu er een baby gaat komen?
Een vrouw ondergaat lichamelijke, psychische en hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap en na de bevalling. De do’s en de don’ts staan hieronder voor je op een rij. Evenals een aantal tips en tricks om straks – ook als de baby er is – de verbinding met jezelf en met je partner te blijven voelen. Maar eerst het voorbereidende werk: hoe werkt seks eigenlijk? Waar komt de in zin seks vandaan?
Seks in een notendop
Hoe werkt seks? Heel simpel gezegd wordt ons verlangen in seks gevormd door onze seksuele ervaringen ervoor. Plezier en genot bij de vorige seksuele ervaring, maakt dat ons verlangen naar (opnieuw) seks blijft.
Vrouwen en mannen hebben dezelfde biologische mogelijkheden om fijne seks te ervaren, maar we weten dat vrouwen over het algemeen minder plezier beleven aan seksualiteit dan mannen. Waarschijnlijk komt dit doordat we in onze maatschappij gericht zijn op penetratieseks. Penis-in vagina-seks is voor de mannen gemiddeld genomen het lekkerst (warm, vochtig, wrijving). Voor het merendeel van de vrouwen is dit prettig, maar veel vrouwen krijgen hier geen orgasme van.
De laatste jaren is er (gelukkig) steeds meer aandacht voor het gelijkwaardig plezier beleven aan seksualiteit, zowel voor de man, de vrouw, in hetero- of homoseksuele relaties. Voor de jongeren van nu, en hopelijk ook voor jouw zoon of dochter, komt bij de seksuele opvoeding op school meer ruimte voor gelijkwaardig genot en plezier binnen seksualiteit.
Net zwanger
De zwangerschapstest is positief en je vrouw heeft haar eerste echo gehad. Het lichaam van je vrouw verandert al. Waar jij alleen de test en de echo ziet, ervaart zijn ook veranderingen in haar lijf. Ze is sneller moe en doorgaans gaat ‘s avonds al vroeg het lichtje uit. Haar borsten zijn gevoelig, ze kan misselijk zijn (soms zelfs hele dagen overgeven) en haar taille verdwijnt. En dan zijn er ook nog de hormonale veranderingen en stemmingswisselingen. Je vrouw kan ineens huilbuien hebben of woedeaanvallen, afgewisseld door enorme blijdschap of juist heel sombere dagen. Vaak weet ze zelf ook niet wat ze ermee aan moet, laat staan jij. Je kunt je voorstellen dat het verlangen naar seks met bovenstaande klachten afneemt of zelfs afwezig is.
Sommige vrouwen vinden het spannend om in het begin van de zwangerschap penetratieseks te hebben. Deze periode kan heel kwetsbaar voelen. Voor jou kan dat een teleurstelling zijn, maar het kan ook zo zijn dat jij hetzelfde voelt als je partner.
Maar misschien is de behoefte aan intimiteit, knuffelen en seks juist groter geworden. Belangrijk is dat je het met elkaar bespreekt. Vraag het haar en toon begrip voor de veranderende situatie. Ook al is de intimiteit en de seks niet per se hetzelfde als vóór de zwangerschap, blijf lichamelijk contact zoeken. Kus je vrouw, neem haar hand vast, streel haar arm. Merk op wat dat met haar doet. Ze heeft je nodig tijdens deze spannende nieuwe tijd.
Tijdens een zwangerschap liggen verschillende bloedvaten meer aan de oppervlakte. Deze kunnen daardoor spontaan of bij aanraking eerder bloeden. Denk aan bloedend tandvlees, een bloedneus, maar ook de vaten bij de baarmoedermond. Deze kunnen soms na penetratie (aanraking van penis aan de baarmoedermond) een klein druppeltje bloed geven. Geen reden om geen seks te hebben overigens. Maakt het jullie ongerust, bel dan met je eigen verloskundige en vertel haar/hem dat jullie gemeenschap hebben gehad.
Wist je dat:
De eerste weken voorbij
Na de periode van 13-14 weken – het eerste trimester – zullen de moeheid en misselijkheid langzaam minder worden of zelfs helemaal verdwijnen. Veel vrouwen voelen zich in deze periode energiek en mooi. En laten dat nu juist perfecte ingrediënten zijn voor seks! Sommige vrouwen zullen meer zin en verlangen krijgen in seks. Het bekkengebied van de vrouw is tijdens de zwangerschap logischerwijs meer doorbloed. Zo ook haar vulva. Het kan zijn dat aanrakingen daar gevoeliger zijn tijdens de zwangerschap.
Hoogzwanger
Veel stellen genieten nog steeds optimaal van seks in het derde trimester, het eind van de zwangerschap? Het kan gerust. Doen! Het is wel fijn om rekening te houden met een aantal zaken. Zo blijft het voor jullie beiden fijn.
Een dikke buik, dikke enkels, slecht nachten. Of juist stralend, een bescheiden buik en geen klachten. Elke vrouw reageert anders op een zwangerschap. Hoe voelt jouw vrouw zich? Vindt ze zwanger zijn fantastisch of kijkt ze reikhalzend uit naar het niet meer zwanger hoeven zijn?
Voor sommige mannen kan het spannend of eng zijn aan het eind van de zwangerschap nog seks te hebben met hun vrouw. Een geruststelling: je hoeft echt niet bang te zijn dat je iets beschadigt, maar het kan zijn dat voor een hoogzwangere vrouw diepe penetratie gevoeliger is. Ook kan een orgasme door de grote baarmoeder wat heftiger voelen en langer aanhouden.
Zo’n dikke buik kan onhandig zijn, maar er zijn genoeg standjes te bedenken met een dikke buik: zijligging, naast elkaar, lepeltje-lepeltje, op een stoel. Er zijn best wat standjes die fijn kunnen zijn, zonder dat haar dikke buik in de weg zit.
Wist je dat:
Er zijn onderzoeken waaruit blijkt dat een orgasme van de vrouw of een zaadlozing in de vagina de bevalling kan opwekken als je partner de uitgerekende datum nadert, of erover heen is. Hoe dat werkt? Tijdens een orgasme van een zwangere vrouw komt er oxytocine vrij: het hormoon dat een bevalling op gang brengt. Sperma bevat het hormoon prostaglandine. Dit hormoon zorgt ervoor dat de baarmoedermond zachter wordt. De placenta, de vliezen en het baarmoederslijmvlies maakt dit hormoon aan het eind van de zwangerschap ook aan. Slim bedacht dus van de natuur!
Doen!
- Geniet tijdens het hele zwangerschapsproces op alle vlakken van en met elkaar.
- Praat met elkaar! Tijdens de seks, maar ook op andere rustige momenten.
- Experimenteer en probeer nieuwe dingen als de ‘oude’ routine niet meer prettig voelt of kan. Het is mooi om elkaar opnieuw te ontdekken.
- Relativeer, lach, en onthoud dat seks een leven lang leren is. Die reis is nog maar net begonnen.
Liever geen penis-in-vagina seks bij onderstaande signalen
- Ervaart je vrouw pijn bij gemeenschap? Stop dan. Ga samen op zoek naar andere fijne mogelijkheden zonder penetratie. En bespreek met jullie verloskundige wat de oorzaak van de pijn bij het vrijen kunnen zijn.
- Bij terugkomend vaginaal bloedverlies (los van het eerdergenoemde bloedvaatjes van de baarmoedermond), stoppen.
- Als de verloskundige zegt dat er verdenking is op een vroeggeboorte.
- Als de vliezen gebroken zijn. Seks vergroot dan de kans op infecties.
Seks na de bevalling
Het ene koppel ziet er naar uit, een ander koppel stelt seks voorlopig nog even uit. Maar wat is normaal? Wat kun je als partner verwachten? Wat kan jouw vrouw verwachten? Wanneer mag je überhaupt weer seks hebben?
Na de geboorte van jullie kind zal je vrouw gaan ‘ontzwangeren’. Dit proces is zowel lichamelijk, hormonaal als psychisch. Haar lijf is veranderd, ze heeft een kind gedragen en gebaard, en mogelijk geeft ze jullie baby borstvoeding. Gemiddeld genomen duurt het proces van ontzwangeren negen maanden.
Na de bevalling is de buik van je vrouw is vaak zachter en dikker dan voorheen. Als ze een keizersnede heeft gehad dan heeft ze daar een litteken zitten. Ook haar borsten zijn veranderd. Bij borstvoeding worden de borsten doorgaans voller en er kan ineens melk uitkomen bij prikkeling (of alleen al de gedachte aan de baby).
De hormonen van je vrouw zijn niet verdwenen na de bevalling, maar de hormoonhuishouding verandert wel. Dit heeft ook invloed op de vagina. Deze kan droger worden door een veranderende hormoonhuishouding, zeker als ze borstvoeding geeft. Ook gebeurt het regelmatig dat er na een vaginale bevalling hechtingen zijn gezet voor een scheur of een knip.
Je vrouw heeft na de bevalling meerdere ‘ideale omstandigheden’ nodig om optimaal te kunnen genieten van seks. Waar mannen doorgaans makkelijker geprikkeld zijn om opgewonden te raken, hebben vrouwen doorgaans langer de tijd nodig. Ze moet zich mooi voelen, haar hoofd leeg kunnen maken van de aanwezigheid van de baby en er moet geen pijn zijn. (Zeker de eerste maanden na de bevalling is de kans daarop aanzienlijk).
Handvatten om mee te beginnen:
- Neem de tijd. Begin opnieuw aan seks als jullie beiden weer willen.
- Wacht in ieder geval met gemeenschap tot eventuele hechtingen genezen zijn.
- Stimuleer je vrouw om zelf te voelen aan haar vagina en te kijken naar haar vulva en het litteken. Laat haar eerst zelf met bijvoorbeeld kokosolie haar vagina masseren, zodat ze vertrouwen krijgt in hoe deze aanvoelt na haar bevalling. Als zij weet wat prettig en fijn is, kan ze jou de juiste aanwijzingen geven.
- Bloedverlies na een bevalling kan 6 weken aanhouden, maar dat hoeft niet. Als je vrouw nog vloeit, wees dan terughoudend met penis-in-vagina-seks. Dit in verband met infectiegevaar. Vloeit ze nog een beetje dan kan het wel, mits het voor haar fijn voelt. Gebruik in dat geval wel een condoom.
- Als de vagina van je vrouw wat droger aanvoelt, neemt dan langer de tijd voor elkaar om tot opwinding te komen. Daardoor zal de vagina vochtiger worden.
- Vraag jullie verloskundige als er twijfels of onzekerheden zijn of plan een nacontrole in.
Blijf elkaar vinden!
De komst van kinderen maakt het uitdagend om elkaar te blijven vinden. Dat je elkaar even kwijtraakt op seksueel en intiem gebied is niet erg en overkomt meerdere koppels. 90 tot 95% van de koppels geeft aan dat hun seksuele relatie veranderd is na de bevalling en meer dan 75% maakt zich daar zorgen over.
Je wilt je als partner geliefd en gewild voelen. En juist dat gewild voelen is iets wat vaak bij veel jonge vaders ontbreekt. Dat is niet nodig. Daarom wat tips en tricks om jezelf maar ook je vrouw zich weer gewild te laten voelen.
Doen!
- Zoek naar manieren om over jullie seksleven te praten.
- Leg de nadruk op waar het echt om gaat.
- Laat haar zien dat je haar steunt, graag ziet, sexy vindt. Dat hoeft niet groots en kan juist in kleine dingen zitten. Wees creatief!
- Plan tijd samen. Dit is de meest gegeven tip door seksuologen bij minder verlangen naar seks. Heb agendaseks! Zoek een oppas en zorg dat je samen bent. Elkaar vasthouden als partners is ook je baby voor even los kunnen laten.
- Maak seks niet té belangrijk en té groot. Een relatie bestaat uit veel meer dan seks.
- Het gaat niet om de frequentie (echt niet), maar om jullie tevredenheid en plezier!
Annemarie Gaasbeek is sinds 2003 verloskundige in Zwolle. Haar aandachtsgebied is anticonceptie en seksualiteit. Daarnaast is ze bestuurslid van de Coöperatie Verloskundigen Zwolle e.o. Annemarie is 20 jaar getrouwd met Micha en moeder van drie puberzoons.