Hoera een tweede!
Een tweede op komst is een feest voor het gezin. Hoe leuk en speciaal dat is, deel je ook met je oudste kind. Maar voor je eerstgeborene verandert er straks veel. Tot het moment dat nummer twee er is, is je oudste nog koning (of koningin) van zijn eigen koninkrijk. Als nummer twee geboren is, moet hij zijn koningschap ineens opgeven voor een democratie. En dat is even wennen.
Er zijn heel veel manieren om je kind voor te bereiden op het krijgen van een broertje of zusje. Aandacht en betrokkenheid zijn daarbij altijd het uitgangspunt. Onderstaande tips hebben bij ons goed geholpen. En toch kregen we regelmatig te maken met de jaloezie, boosheid en het verdriet van een opstandige peuter (die tegelijkertijd ongelofelijk dol en trots is op haar zusje). Dat hoort er nu eenmaal ook bij.
1. Lees samen boekjes over baby’s
Voorlezen is niet alleen een fijn samenzijn met je kind, het is ook nog eens beregoed voor de ontwikkeling. En als je kind er nog wat van opsteekt ook, dan sla je drie vliegen in één klap. Ga naar je lokale boekhandelaar of bibliotheek en vraag of ze voorleesboeken hebben voor kinderen die een broertje of zusje krijgen. Die zijn er genoeg. Het helpt je kind op een speelse manier te begrijpen dat er iets gaat gebeuren waar ook hij een belangrijk onderdeel van is.
2. Kijk samen met je kind fotoboeken van zijn babytijd
Toen onze tweede onderweg was, hebben we wekenlang foto’s zitten bekijken met onze peuter van twee. Foto’s vanaf het moment dat ze net geboren was tot aan haar eerste verjaardag. Toegegeven: fotoboeken maken was er een beetje bij ingeschoten de laatste jaren, maar door mapjes op je iPhone bladeren werkt ook prima. Door met je kind alle kanten van hun eigen babyleven te bekijken, snappen ze beter dat het broertje of zusje straks ook door al die stappen heen gaat. Al vindt je oudste dit bij nummer twee waarschijnlijk allemaal erg langzaam gaan.
3. Praat met je kind
Het lijkt een open deur. Toch vergeten ouders vaak om gewoon even te zitten met hun kind en echt te praten. Met een kleuter is dat trouwens andere koek dan met een dreumes. Een vierjarige begrijpt nu eenmaal meer dan een kind van 1 of 2 jaar. Maar toch helpt het als je rustig met je kind praat over wat er de komende tijd gaat gebeuren. Stel ook vragen. Hoe ziet je kind het voor zich? Heeft hij al een naam bedacht? Wil je oudste het liefst een broertje of zusje? Herhaal vaak wat er staat te gebeuren. Kinderen slaan meer op dan je denkt. Ook de hele kleintjes.
4. Neem je kind een keer mee naar de verloskundige
Word je als man weleens genegeerd bij de verloskundige? Voor kinderen is dat anders. Verloskundigen vinden het vaak leuk als je eerste kind meekomt naar de gewone controles. De kans is groot dat ze die eerste ook hebben gehaald en nu kunnen ze het resultaat zien. Voor je kind is het goed om te zien dat de steeds groter wordende buik van mama wordt gecontroleerd. En dat er bijvoorbeeld naar het hartje geluisterd wordt. Zo wordt je kind meer betrokken bij de zwangerschap.
5. Richt samen de babykamer in
Moet je nog een babykamer in elkaar klussen? Laat je kind dan helpen. Dat betekent niet dat je je kind de kleur moet laten uitzoeken (kinderen hebben meestal geen al te beste smaak). Of een boormachine in zijn hand moet drukken (want dat loopt zelden goed af). Wel kan je je kind op andere manieren mee laten doen bij het klaarmaken van de babykamer. Laat hem bijvoorbeeld helpen met het uitzoeken van kleren of neerzetten van knuffels. Als je kind mag helpen bij de voorbereidingen, maakt dat hem trots en dan voelt hij zich belangrijk.
6. Zorg dat er niet van de een op andere dag overal babyspullen staan
Gemiddeld schelen in Nederland broers en zussen twee tot drie jaar in leeftijd. Dat betekent dat je vaak met een dreumes of peuter te maken hebt wanner je aankondigt dat er een broertje of zusje komt. In het begin zal dat je kleine niet veel zeggen. Hij kent het begrip baby, ziet ze op de opvang of in de familie, maar om er zelf een in huis te hebben? Dat begrijpt hij niet. Hoe je het ook wendt of keert: er komt iemand binnendringen in de leefomgeving van je oudste. En dat is best even schrikken.
Zorg er daarom voor dat je niet van de ene op de andere dag alles van zolder haalt en het huis volstouwt met babyspullen. Maak stapsgewijs plek voor de nieuweling en laat je kind daarbij helpen. Je kan babyspullen in fases in huis halen. Koop samen met je kind een pak luiers, een fles of een knuffel. Door het in stapjes – en vooral sámen – te doen, kan je oudste langzaamaan wennen dat er iets gaat veranderen. En dat dat spannend is, maar ook leuk is.
7. Gebruik een pop als oefenbaby
Zodra je geliefde zwanger is, verandert er voor jullie veel. Maar voor je eerstgeborene duurt dat nog wel een tijdje. Misschien ben je vergeten hoelang het duurde voordat de buik van je vrouw zichtbaar begon te groeien? Bij mijn vrouw was er pas rond de 20 weken een voorzichtig buikje te zien. Dus pas bij 25 weken merkte onze oudste dochter iets van haar zwangerschap (de hormonen even daargelaten).
Dat betekende voor onze dochter dat ze maar vijftien weken had om zich voor te bereiden op het grote zus zijn. Bij haar uitte zich dat in kopieergedrag. Haar pop, waar ze eerder niet naar omkeek, werd van stal gehaald. Ze moest gevoed, de luier verwisseld, naar bed en aan de borst. Door samen met haar dit spel te spelen, brachten we haar langzaam bij wat haar te wachten stond.
8. Ga op zoek naar een proefbaby
Sommige vriendenkringen en families gaat het krijgen van kinderen niet al te snel. Het kan dus zijn dat jij een van de weinigen bent in je sociale netwerk, die een kind heeft en een tweede op komst. En dan blijkt je oudste op de crèche op een peutergroep te zitten waar hij ook nooit te maken heeft met baby’s. Het kan handig zijn om op zoek te gaan naar een vriend, kennis neef of nicht die ook kinderen heeft en daar mee af te spreken om wat meer ‘babyervaring’ op te doen.
9. Verander in kleine stappen
Een tweede gaat behoorlijke impact hebben op het leven van je oudste. En hoewel het niet altijd kan, is het handig om zoveel mogelijk (grote) veranderingen stap voor stap van tevoren door te voeren. Bedenk dat het wisselen van een ledikantje naar een peuterbed al een grote stap is voor een kind. Wij gingen 2,5 week voor de komst van nummer twee verhuizen en brachten onze oudste naar een andere opvang. Niet ideaal en het duurde even voordat we merkte dat ze weer helemaal lekker in haar vel zat. Wel goed om te weten: het komt ook dan goed.
10. Leg vaak en veel uit hoe een baby werkt
Vraag je aan een peuter of kleuter wat hem het leukst lijkt aan het hebben van een broertje of zusje, dan zal hij negen van de tien keer zeggen dat hij dan samen kan spelen. Het is behoorlijk handig om veel en vaak uit te leggen dat spelen er het eerste jaar nog niet inzit. Het is ook heel handig om vaak te herhalen dat een baby veel huilt en slaapt en dat knuffelen leuk is, maar heel voorzichtig moet. Dit voorkomt grote teleurstelling wanneer de baby er is.